Het Koninklijk Instituut voor het Transport langs de Binnenwateren v.z.w. werd opgericht op 5 januari 1970 onder de vorm van een vereniging zonder winstoogmerk, waarvan de statuten werden gepubliceerd in de bijlage van het Belgisch Staatsblad de dato 9 april 1970, onder nummer 2386, vanaf welke datum het Instituut rechtspersoonlijkheid verkreeg.

Een beetje geschiedenis...

De geschiedenis van de binnenvaart in België gaat vele eeuwen terug en is nauw verbonden met de ontwikkeling van de waterwegen in het land. Hier is een overzicht van de evolutie:

Oorsprong:
Het begin van de binnenvaart in België dateert uit de middeleeuwen, toen rivieren en kanalen in het land werden gebruikt voor het vervoer van goederen. In die tijd gebruikten schippers voornamelijk platbodem boten om te varen op rivieren zoals de Schelde, de Maas en de Samber, evenals op kanalen die waren aangelegd om binnenlands handelsverkeer te vergemakkelijken.

Ontwikkeling van kanalen:
In de eeuwen daarna zag België een opkomst in de constructie van kanalen, die verschillende waterlopen met elkaar verbonden en het transport van goederen tussen regio's vergemakkelijkten. Een van de belangrijkste kanalen is het Brussel-Zeeschelde-kanaal (Brussels-Charleroi kanaal), voltooid in de 19e eeuw, dat Brussel verbindt met de Schelde en sterk heeft bijgedragen aan de economische ontwikkeling van de regio.

Gouden eeuw van de binnenvaart: In de 18e en 19e eeuw beleefde de binnenvaart in België haar gouden eeuw. Trekschuiten werden vervangen door stoomschepen, wat resulteerde in aanzienlijk sneller en efficiënter vervoer over de waterwegen. De kanalen werden verbreed en verdiept om grotere en zwaardere schepen te kunnen ontvangen, wat de handel en industrialisatie van het land bevorderde.

Achteruitgang en modernisering:
Na de Tweede Wereldoorlog begon het opkomende weg- en spoorvervoer de binnenvaart ernstig te concurreren. Het vervoer van goederen over de waterwegen nam geleidelijk af ten gunste van snellere en flexibelere vervoerswijzen. Desondanks worden bepaalde Belgische kanalen nog steeds gebruikt voor het vervoer van bulkgoederen, zoals bouwmaterialen en grondstoffen.

Riviercruises:
Tegenwoordig maakt de binnenvaart in België een heropleving door dankzij het riviercruisetoerisme. Veel kanalen en rivieren worden nu gebruikt voor toeristische cruises, waardoor bezoekers op een schilderachtige manier steden en landschappen in België kunnen ontdekken.

Samengevat, de geschiedenis van de binnenvaart in België wordt gekenmerkt door een constante evolutie in lijn met economische en technologische veranderingen in het land. Hoewel het belang van goederenvervoer over water is afgenomen, blijft het erfgoed van de binnenvaart aanwezig door de kanalen en waterwegen die een essentiële rol spelen in de economie en het toerisme van het land.